Kiezen is moeilijk. Iets bestellen in een restaurant vind ik persoonlijk al niet te doen. Laat staan de juiste richting kiezen als je op een belangrijk kruispunt in je leven staat. Een beslissing nemen en vrede hebben met die keuze, niet de hele tijd piekeren over ‘wat als’. Bewust ja zeggen tegen één ding en daarmee duidelijk een nee klaar hebben voor al het andere: dit kan je een een hoop kopzorgen besparen. En teleurstellingen.
Ik heb te vaak te diep nagedacht over alle mogelijkheden rondom een kwestie. Was teveel gefocust op het overzien van alle haken en ogen. En bleef de beslissing maar uitstellen tot ik ‘meer’ informatie had vergaard. En soms glipte de kans dan stilletjes voorbij. En dat is heel erg zonde.
Daarom was ik als een kind zo blij met een filmpje van filosoof Alain de Botton: how to make a decision. Je laat vijf verschillende stemmen een eigen oordeel vellen. En omdat vijf een oneven getal is komt er altijd een ja of een nee uit. Mijn man vindt deze methode een hoop gedoe (en ook ietwat krankzinnig): hij overziet de mogelijkheden en maakt dan gewoon de beste keuze voor dat moment. Maar hij is dus ook zo iemand die direct uit bed komt als de wekker gaat.
Voor alle snoozers en dromers die mijn piekerproblematiek herkennen: zet een kwartiertje opzij en roep je vijf hulptroepen aan. Iedere partij mag een ja of een nee geven. Ik schrijf die vijf beslissingen soms zelfs even uit, omdat je al schrijvende soms diepere beweegredenen in jezelf kunt aantreffen. Dit zijn de vijf gidsen bij het maken van een beslissing.
1 is je instinct. Je buikgevoel. Het is je eerste reactie bij een ontmoeting, de weerstand om een specifiek mailtje te openen of de telefoon aan te nemen. Je lijf zegt het eigenlijk direct. Dit is ook de les van het razend interessante boek Blink, de power of thinking without thinking van Malcolm Gladwell. Je onderbewustzijn snel laten beslissen is meestal net zo waardevol als een lang proces van alle aanwezige informatie bestuderen. In dat eerste gevoel zitten alle beslismomenten uit het verleden plus je intuïtie over dat nieuwe besluit. Handig samengevat in een lijfelijk gevoel. Maar hoe weet je dan dat dat geen gedachte of emotie is? Bij mij is het een kort, vastberaden en kalm gevoel. Echt in mijn buik. Als een gladde steen in het water, als dat niet te poëtisch is: de steen ligt er, het is een voldongen feit. Je weet het. Eraan toe durven geven is dan een tweede. Maar gelukkig zet je meer stemmen in:
2 zijn je vijanden. En als je die niet hebt, verzin er maar een paar. Laat je paranoia lekker vieren. Daar zijn ze, op hun wekelijkse haat-meeting, samenzwerend in een hoekje rondom een pot kamillethee (want blegh). Zij willen het aller, allerslechtste voor je. Zij zijn hier om je leven te verpesten. Wat zouden zij je adviseren? En draai dan het advies simpelweg om. Zeggen ze ja? Doe dan nee. Sun Tzu stijl: verras de vijand door lijnrecht het tegenovergestelde te doen.
3 is de Dood. Moet dat zo morbide, Marloes? Ja. Want in je laatste levensmomenten weet je heel duidelijk wat er echt toe doet. Het is de ultieme helicopterview (hemelshoog, met een beetje geluk). Wat moeten je dierbaren zeggen op je begrafenis, waar wil je dat je leven om heeft gedraaid? En draagt de beslissing die je nu moet maken bij aan je ultieme levensplan? De dood maakt heel veel duidelijk.
4 is je nuchtere zelf. De rationalist, degene die kan nadenken zonder gepieker en stuiterende emoties. Degene die de voors en tegens op een rijtje zet en het nuchtere adagium heeft ‘bij twijfel niet inhalen”. Alain de Botton noemt deze stem Caution. Het is je behoedzame zelf die geen domme dingen doet.
5 is de tegenhanger van Meneer Ratio: je heldhaftige zelf. De waaghals, de moedige, die met die superheldencape. De rebel met het gouden hart. De allerbeste versie van jezelf. Die dwars door de angst heen dendert. Wat zou deze superheld doen? Behalve oude mensjes helpen oversteken en tussendoor even de wereld redden?
En maak je dankzij dit veelzijdige side-kick team nu de perfecte beslissing? Nee. Want je helpers beschikken helaas niet over een glazen bol. Maar je hebt wel een afweging gemaakt vanuit verschillende invalshoeken. En gaat nu over in actie. En dat is het belangrijkste: vage verlangens transformeren tot daden. Geef jezelf een schouderklopje! En hup, weer door. Met leven.
Het filmpje van The School of Life van Alain de Botton staat hier.
Leuk stukkie? Abonneer je op mijn nieuwsbrief of geef me een opdracht, dan schrijf ik een blog speciaal voor jou!